Για την ανάληψη μιας κοινωνικής πρωτοβουλίας και στη συνέχεια για την ίδρυση ενός μη κρατικού-μη κερδοσκοπικού οργανισμού πρέπει να αναγνωρίζεται από μια ομάδα πολιτών τουλάχιστον ένα επίκαιρο και ειδικό φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας ή και ένα οικονομικό-πολιτικό πρόβλημα. Όταν τα παραπάνω ζητήματα απαιτούν άμεση λύση, όπου τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν μπορεί να ανταποκριθεί ο εκάστοτε κρατικός θεσμός όντας υπεύθυνος για πρόληψη και αντιμετώπιση, τότε ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί της Κοινωνίας των Πολιτών: οι λεγόμενοι «Μη Κρατικοί Οργανισμοί».
Οι Μη Κερδοσκοπικοί-Μη Κρατικοί οργανισμοί σήμερα λαμβάνουν τις νομικές μορφές της αστικής εταιρίας, του σωματίου, του ομίλου και της κοινωνίας-κοινότητας. Οποιοδήποτε είναι ελεύθερος να ιδρύσει έναν οργανισμό, να εγγράφεται σε μητρώα άλλων και να αποχωρεί χωρίς περεταίρω νομικούς περιορισμούς. Το αν το νομικό καθεστώς της Ελλάδας «επιτρέπει» την ίδρυση και λειτουργία των ΜΚΟ στην επικράτεια, είναι ένα άλλο, όχι και τόσο ευχάριστο, θέμα για πιο εξειδικευμένη ανάλυση. Το γενικότερο κλίμα ωστόσο δεν είναι ευνοϊκό.
Το παρόν κείμενο, παραβλέποντας σκόπιμα το ελληνικό νομικό και φορολογικό καθεστώς, αναφέρεται – σε τελείως θεωρητικό επίπεδο – στο τι χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτουν και τι ιδέες πρέπει να έχουν συλλάβει τα υποψήφια διοικητικά στελέχη τέτοιων οργανισμών, δηλαδή μέλη διοικητικών συμβουλίων, εταίροι και άλλοι διοικητές-διαχειριστές, ούτως ώστε να ανεβάσουν την πρωτοβουλία τους ένα σκαλοπάτι πιο πάνω, στην ενεργό δράση και να καταστήσουν τους οργανισμούς τους δυναμικούς παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών.
Οι διοικητές-διαχειριστές μη κερδοσκοπικών δράσεων πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει πως εστιάζοντας στον εαυτό τους αποκλειστικά δεν πρόκειται να προοδεύσουν και να αναπτυχθούν τόσο, όσο εάν αφιέρωναν τις υπηρεσίες τους και τις δυνατότητες τους σε έναν ανώτερο, σε σχέση με τους ίδιους, συλλογικό-δημόσιο σκοπό, ο οποίος πραγματώνεται μέσω αυτών των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων.
Στη συνέχεια, οφείλουν να έχουν αξιώσεις απ’ το κοινό τους δημιούργημα, που προκύπτει από την υπηρέτηση του συλλογικού, μη κερδοσκοπικού σκοπού τους. Αξιώσεις όχι όμως ανταποδοτικού τύπου. Αξιώσεις ποιοτικές, με τις οποίες θα αναδεικνύεται πρώτα η πρόοδος του συνόλου της δραστηριότητας και ύστερα η προσωπική πρόοδος τους μέσα στον οργανισμό, σε συσχετισμό με τη γενική πορεία της συλλογικής δράσης αυτής.
Επιπλέον πρέπει να τονιστεί και η γενικευμένη δυσπιστία απέναντι στο έργο των ΜΚΟ, η οποία είναι κατανοητή και σεβαστή, διότι εφόσον χρηματοδοτούνται, δεν αποδίδουν το ανάλογο κοινωνικό έργο. Οι πρότυπες ΜΚΟ ωστόσο, αυτές δηλαδή που δεν παρασιτούν λόγω τακτικής κρατικής επιχορήγησης, δεν μπορούν – στην πράξη – να αποκτήσουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Είναι στελεχωμένες από άτομα με ορισμένο τρόπο σκέψης και συμπεριφορά, έχουν ήδη διαμορφωθεί μέσα τους αυτοματοποιημένες λειτουργίες και ακολουθείται συγκεκριμένη πολιτική και στρατηγική.
Ρόλος των οργανισμών που συστήνονται και λειτουργούν μέσα στα πλαίσια της κοινωνίας των πολιτών (και ίσως παράλληλα να άπτονται του ακαδημαϊκού χώρου) είναι να καταπολεμούν κοινωνικές παθογένειες, να παράγουν πολιτική μέσω της σκέψης, του προβληματισμού, της γνώμης και του διαλόγου, και τέλος να δίνουν λύσεις σε επίκαιρα και εξειδικευμένα ζητήματα.
K.K.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου