Η Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα (Ε.Κ.Υ Corporate Social Responsibility, CSR) είναι ένα πρότυπο-σύστημα οργάνωσης, διοίκησης και λειτουργίας επιχειρήσεων, οργανισμών και σωματείων με σκοπούς -μεταξύ άλλων- τη προαγωγή της κοινωνικής ευημερίας, τη προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο και του σεβασμού στον πολίτη και στο περιβάλλον. Ως μορφή οργάνωσης έγινε ευρέως γνωστή κυρίως από τη δεκαετία του ’60 και ύστερα, σαν ένας μηχανισμός προστασίας απέναντι σε επιχειρήσεις που αγνοούσαν ή και μείωναν κοινωνικές ανάγκες προς χάριν του γρήγορου και εύκολου κέρδους.
Δεν υπάρχουν εθνικοί ή διεθνείς θεσμοί που να επιβάλλουν στις εταιρίες ένα πλαίσιο κοινωνικής υπευθυνότητας. Οι ίδιοι οι οργανισμοί το υιοθετούν με επιλογή τους στο καταστατικό τους και αναπτύσσουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες, προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Το σύστημα των κοινωνικά υπεύθυνων εταιριών μπορεί να μην είναι θεσμικά κατοχυρωμένο, αλλά είναι αναγνωρισμένο και ευρέως διαδεδομένο, κυρίως λόγω του αριθμού των εταιριών που το υιοθέτησαν και εξακολουθούν να λειτουργούν σύμφωνα μ αυτό, έτσι ώστε να συμβαδίζουν με τους νόμους, τα διεθνή πρότυπα και την ηθική.
Η ιδέα της θεσμοθέτησης της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας υποστηρίζεται από ανθρώπους που πιστεύουν ότι οι εταιρίες και οι οργανισμοί μπορούν και οφείλουν να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας μορφής κοινωνικής αλληλεγγύης σε επίπεδο αγοράς και στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών. Όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, επίσης, θεωρούν πως, εφόσον οι κοινωνικά υπεύθυνοι οργανισμοί ιδρύονται και λειτουργούν για συγκεκριμένους σκοπούς, τότε αυτή θα επέλθει μεν μακροπρόθεσμα, αλλά θα είναι σταθερή και θα καθιστά τον οργανισμό οικονομικά βιώσιμο.
Ωστόσο, επικριτές της ΕΚΥ ως συστήματος βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων υποστηρίζουν ότι το πλαίσιο αγγίζει το ιδανικό και επομένως είναι απλησίαστο, κυρίως επειδή αντιβαίνει στις παραδοσιακές αρχές που συνηθίζουν να υιοθετούν οι εταιρίες για την οικονομική τους ανάπτυξη, στοχεύοντας δηλαδή αποκλειστικά στο δικό τους όφελος και αγνοώντας πολλές φορές την κοινωνία.
Επικρατεί όμως και μια τρίτη άποψη που αμφισβητεί πλήρως την ιδέα της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας, θεωρώντας την ως ένα μέσο πιστοποίησης της «καλοκαγαθίας» των εταιριών, για να είναι αυτές σε θέση είτε να καλύπτουν «τις βρομιές τους» ή να «λερώσουν» με άλλοθι, όπως λέγεται.
Προσπαθώντας το Δίκτυο Υπεύθυνων Οργανισμών και Ενεργών Πολιτών (QualityNet) να ορίσει τις Κοινωνικά Υπεύθυνες εταιρίες κατέληξε σε ένα πλαίσιο αρχών «Για τον Κοινωνικά Υπεύθυνο Οργανισμό», το οποίο και δημοσίευσε στον ιστότοπο του. Ορισμένες απ’ αυτές τις αρχές παρατίθενται παρακάτω:
Η Κοινωνικά Υπεύθυνη Εταιρία:
1) Συμμορφώνεται με τις ισχύουσες νομικές και κανονιστικές ρυθμίσεις, που αφορούν τη λειτουργία της και τις υπερβαίνει οικειοθελώς αναπτύσσοντας δικές της αυστηρότερες αρχές και αντιλήψεις, σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων, τη προστασία του περιβάλλοντος, τον σεβασμό προς την κοινωνία, τα δικαιώματα των πολιτών, την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση των καταναλωτών και τη προστασία της υγείας και της ασφάλειας τους.
2) Συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της συστηματικής προσέγγισης της Κοινωνικής Υπευθυνότητας ως συστήματος προληπτικής διαχείρισης. Κατανοεί ότι η Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα αποτελεί καινοτόμο τρόπο διαχείρισης, μέσω του οποίου ενισχύεται η οικονομική ανάπτυξη και αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα της Εταιρίας, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και η προαγωγή της κοινωνικής ευημερίας.
3) Υλοποιεί κοινωνικές δράσεις που καλύπτουν αναγνωρισμένες και τεκμηριωμένες κοινωνικές ανάγκες και έχουν κοινωνικό αποτέλεσμα που μπορεί να μετρηθεί και να αξιολογηθεί σύμφωνα με αναγνωρισμένους και κοινά αποδεκτούς διεθνείς δείκτες.
4) Εντοπίζει τις τρέχουσες και μελλοντικές επιδράσεις των δραστηριοτήτων και των προϊόντων της στη κοινωνία και το περιβάλλον και τις εντάσσει στην αναπτυξιακή πολιτική της, με δράσεις που περιορίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις της και προάγουν τη Κοινωνική Υπευθυνότητα της.
5) Δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους, εφαρμόζοντας κατάλληλες πολιτικές και πρακτικές κατά την πρόσληψη, κατάρτιση, ανέλιξη και αμοιβή των εργαζόμενων, έχοντας ως αρχή την ελαχιστοποίηση των διακρίσεων.
(( Περισσότερα στο http://www.qualitynet.gr/ ))
Οι Κοινωνικά Υπεύθυνες Εταιρίες, για να αποδείξουν το συνεχές και ουσιαστικό έργο τους, οφείλουν να συντάσσουν σε τακτά χρονικά διαστήματα τους γνωστούς «Απολογισμούς ΕΚΥ», οι οποίοι στη συνέχεια δημοσιεύονται και αξιοποιούνται ως μέσο διαφήμισης της εκάστοτε εταιρίας ή του εκάστοτε οργανισμού. Επιπλέον συνηθίζεται εταιρίες με κοινωνικές δράσεις να απολαμβάνουν προνόμια και φορολογικές ελαφρύνσεις από τα κράτη στα οποία δραστηριοποιούνται.
Πρέπει, τέλος, να τονιστεί η λανθασμένη απόδοση του αγγλικού όρου ‘Corporate Social Responsibility’ στα ελληνικά ως ‘Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη’. Η διαφορά των εννοιών ‘ευθύνη’ και ‘υπευθυνότητα’ είναι ιδιαίτερα λεπτή: Η υπευθυνότητα είναι μια διαρκής ενεργητική κατάσταση από την εκκίνηση μιας οποιασδήποτε λειτουργίας-διαδικασίας, ενώ η ευθύνη είναι μια παθητική κατάσταση που όμως προκύπτει μετά από ένα συγκεκριμένο γεγονός. Κανείς δεν «ευθύνεται» -έτσι αφηρημένα- για μια κοινωνία, αλλά όλοι είναι «υπεύθυνοι» για τη ευημερία της.
Η Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα είναι ένα σύστημα που μελετάται εδώ και δεκαετίες, με πλούσια βιβλιογραφία και σχολιασμό. Τείνει μέχρι ενός ορίου να εφαρμόζεται, αλλά το όριο αυτό κάθε φορά καθορίζεται από τις οικονομικές ανάγκες και τη βιωσιμότητα της εκάστοτε επιχείρησης. Όσοι και να την επικρίνουν όμως, οφείλουν να παραδεχτούν ότι εάν οι εταιρίες είχαν έναν πιο φιλικό προς την κοινωνία χαρακτήρα, τότε η οικονομική κρίση δεν θα ήταν τόσο σκληρή για τους περισσότερους από εμάς.
K.K.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου